Τετάρτη 3 Δεκεμβρίου 2008

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΙΣ ΒΡΕΤΑΝΙΚΕΣ ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ


Τα βρετανικά επιχειρήματα κατά της επιστροφής των μαρμάρων:







  1. Αγοράστηκαν νόμιμα από τους Τούρκους βάσει νόμιμου εγγράφου-το φιρμάνι του Σουλτάνου.


  2. Σκοπός της απομάκρυνσής τους ήταν η διάδωσή τους από την καθολική καταστροφή.


  3. Την περίοδο εκείνη οι Έλληνες αδιαφορούσαν για την τύχη των αρχαιολογικών τους θησαυρών.


  4. Το επίπεδο μόλυνσης της ατμόσφαιρας στην Αθήνα σύντομα θα κατέστρεφε τα μάρμαρα.





Ας απαντήσουμε στα παραπάνω επιχειρήματα.


Αγοράστηκαν νόμιμα.



Το επιχείρημα αυτό δεν στέκει διότι οποιαδήποτε αγορά από τον κατακτητή μιας χώρας ισοδυναμεί με κλεπταποδοχή.Άλλωστε,δεν υπάρχει απόδειξη ότι η αγορά των μαρμάρων είναι νόμιμη.Οι διάφοτοι Τούρκοι αρμόδιοι αξιωματούχοι δωροδωκήθηκαν από τους Βρετανούς με πολυτελή δώρα.



Απομακρύνθηκαν για να σωθούν από την καταστροφή.



Ο Έλγιν,εκτός από το γεγονός ότι προκάλεσε τεράστιες ζημιές στον Παρθενώνα και το Ερέχθειο όταν απέσπασε τα γλυπτά τους,στην προσπάθεια του να πάρει όσο το δυνατόν περισσότερα,πριόνισε ορισμένα γλυπτά,ώστε κόβοντάς τα στη μέση να μειώσει το βάρος τουσ και να διευκολύνει τη μεταφορά τους.



Οι Έλληνες αδιαφορούσαν.



Είναι μάλλον σίγουρο ότι οποιαδήποτε ελληνική αντίδραση θα καταπνιγόταν άμεσα και βίαια από τους Τούρκους.Όταν ο γάλλος πρόξενος στην Αθήνα τόλμησε να διαμαρτυρηθεί για την απομάκρυνση των μαρμάρων,οι Τούρκοι τον έκλεισαν στη φυλακή.



Βεβαίως υπήρχαν ενδείξεις ότι οι Έλληνες λυπόντουσαν για τους λεηλατημένους τουσ θησαυρούς,χαρακτηριστικός ήταν άλλωστε ο μύθος ότι τη νύχτα ακούγοταν οι θρήνοι των Καρυάτιδων για τη χαμένη τους αδελφή,καθώς και οι ισχυρισμοί των αχθοφόρων που μετέφεραν τα αγάλματα ότι άκουγαν κραυγές να βγαίνουν από τα κιβώτια μέσα στ αοποία ήταν συσκευασμένα.



Επίσης ο Edward Dodwell αναφέρει σε βιβλίο του το 1812 ότι την εποχή που ταξίδευε στην Ελλάδα,οι Αθηναίοι θρηνούσαν την καταστροφή των αρχαιοτήτων τους και κατηγορούσαν τους Τούρκους που επέτρεψαν στους ξένους να κάνουν μια τέτοια λεηλασία.



Ακόμα το 1812,ομάδα διακεκριμένων Αθηναίων,δύο από τους οποίους μέλη της Φιλικής Εταιρίας,ίδρυσαν τη Φιλόμουση Κοινότητα,στα μέλη της οποίας συγκαταλέγεται και ο Λόρδος Guilfrod.Ένας από τους στόχους τησ Κοινότητας ήταν η προστασία των αρχαίων μνημείων.



Τέλος,και ο ίδιος ο Lusieri παραδέχεται σε επιστολή του προς τον Έλγιν ότι "Αν δε μπορέσω να το Πανδρόσειο ολόκληρο,δεν απελπίζομαι για μια από τισ Καρυάτιδες.Οι Έλληνες είναι όμωσ αφοσιωμένοι σε αυτό"(Το Πανδρόσειο,δηλαδή την πρόσταση με τις Καρυάτιδες).



Η μολυσμένη ατμόσφαιρα θα κατέστρεφε τα μάρμαρα.

Το επιχείρημα αυτο είναι άκρως απαράδεκτο καθώς τα μάρμαρα υπέστησαν πολύ μεγαλύτερη ζημιά λόγω της μακράς έκθεσής τους στη μολυσμένη ατμόσφαιρα του Λονδίνου από εκείνη που θα πάθαιναν εάν παρέμεναν στην Αθήνα, όπου η μόλυνση αποτελεί πρόσφατο φαινόμενο.

Ο Λόρδος Έλγιν παραδέχτηκε ενώπιον της Βουλής ότι η υγρασία του Λονδίνου είχε προκαλέσει διάβρωση στο ευαίσθητο πεντελικό μάρμαρο.Αυτό έγινε το 1816.

Ωστόσο,το γεγονός είναι ότι,όταν ένα αρχαίο έργο τέχνης απομακρύνεται από το αρχικό του περιβάλλον,χάνει το μεγαλύτερο μέρος της αξίας του και γίνεται απλά ένα αντικείμενο αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.

Μέχρι σήμερα,το Βρετανικό Μουσείο επιχειρεί να παρουσιάσει τον Έλγιν σαν λάτρη της αρχαιότητας που αφιερώθηκε στη διάσωση των γλυπτών του Φειδία από την ολοκληρωτική καταστροφή.Όμως,τα γεγονότα συνθέτουν μια διαφορετική εικόνα.Έχοντας στα χέρια του το φιρμάνι του Σουλτάνου,ο Έλγιν θεώρησε ότι είχε αποκτήσει το δικαίωμα να πάρει οτιδήποτε ήθελε.Οι ενέργειες του όμως δεν πέρασαν απαρατήρητες.Πολλά μέλη του Κοινοβουλίου διαμαρτυρήθηκαν ενώπιον της Βουλής των Κοινοτήτων για τις πράξεις του Έλγιν,αλλά με το πέρασμα του χρόνου ξεχάστηκαν.

Υπήρχαν επίσης πολλοί Άγγλοι συγγραφείς,μεταξύ των οποίων ο Λόρδος Byron,ο οποίος έγραψε ότι ο Έλγιν ήταν κλέφτης μαρμάρων και ότι μοναδικό ενδιαφέρον του ήταν να αποκομίσει φήμη και δόξα από την επίδειξη των μαρμάρων.



2 σχόλια:

bloggeridis είπε...

Σε όλα αυτά που λες, έχεις απόλυτο δίκιο.
Να προσθέσω, ότι υπάρχει μια μεγάλη μερίδα και Άγγλων που επιθυμούν την επιστροφή τους.
Από την άλλη όμως (για να κάνω και λίγο τον συνήγορο του διαβόλου), ότι έχουμε στην Ελλάδα, δεν το εκτιμάμε.
(Πόσοι Αθηναίοι έχουν ανέβει στην ακρόπολη? Πόσοι στην Θεσσαλονίκη έχουν ανέβει στον Λευκό Πύργο?)
Η γνώμη μου είναι ότι για τα μάρμαρα (εκτός από την Μελίνα, όλοι οι άλλοι τα έχουν χεσ...να! Το χρήμα που θα φέρουν από τους τουρίστες σκέφτονται.
Κι αυτό πιστεύω ότι δεν πρόκειται να αλλάξει, εάν δεν αλλάξει η παιδεία του Έλληνα.

Καλή σου μέρα Θεανώ.

Andrikos είπε...

Για την άποψη ότι τα μάρμαρα στο Λούβρο έχουν μεγαλύτερη προβολή απ'ότι θα μπορούσαν ποτέ να έχουν σε ένα ελληνικό μουσείο τι λες;